STATIEGELD OP BLIKJES, HOE GAAT DAT WERKEN?

De blikken bier die je vanaf 1 april koopt moet je niet meer weggooien, maar samen met je statiegeldflessen inleveren. Op dat moment komt er namelijk ook statiegeld op blik. Dat gaat voor alle metalen drankverpakkingen van 3 liter of minder gelden, en dus ook zeker voor al die toffe blikken die wij in de winkel hebben staan.

Doordat er statiegeld op blik komt, gaat er dus het een en ander veranderen. Zo betaal je €0,15 aan statiegeld per blik. Later kun je dat natuurlijk weer terug krijgen wanneer je de blikken inlevert, over dat inleveren later meer. Het uiterlijk van de blikken verandert ook een beetje. Zo komt er een logo op te staan zodat je kunt herkennen of je met een statiegeld-blik te maken hebt. De barcode wordt ook iets anders, daar merk je zelf weinig van, maar de machines bij de inleverpunten werken niet zonder die code.

Er komen dus inleverpunten voor de blikjes. Eigenlijk zijn dat dezelfde machines die je al kent uit supermarkten waar je je plastic flessen en verschillende bieren inlevert. Bij twee soorten inleverpunten kun je altijd terecht voor je statiegeldblikken als je daar ook geld voor terug wil. Dat zijn namelijk supermarkten met een minimale oppervlakte van 200 vierkante meter en bij tankstations naast snelwegen.

Verder komen er nog meer inleverpunten, maar daar kan het zijn dat je daar geen geld voor terug kunt krijgen. Andere winkels kunnen zich namelijk ook aanmelden als inleverpunt. Die winkels kunnen ze er ook voor kiezen om het statiegeld niet terug aan je uit te keren, maar het te schenken aan een goed doel.

Voordat je met tassen vol blikjes naar het dichtstbijzijnde inleverpunt rent, zijn er nog een paar puntjes waar je even op moet letten. Zoals gezegd herken je de blikken aan het juiste logo. Wanneer je dat logo ziet zou de bijbehorende EAN-code de nieuwe variant moeten zijn, waardoor je de blikken ook echt kan inleveren. De brouwers en importeurs zijn verantwoordelijk voor het feit dat die juiste code op de blikken staat. Waarschijnlijk zullen alle geïmporteerde blikken dan ook een nieuw label krijgen als deze bij de Nederlandse leverancier binnen komen.

Om de blikken te kunnen inleveren, mogen ze ook niet ingedeukt zijn. Je hebt ongetwijfeld wel eens meegemaakt dat een plastic fles niet werd herkend door de machine omdat er een deukje in zat. Bij flessen is dat vaak op te lossen door de dop even los te draaien, maar bij blikken krijg je de juiste vorm toch wat moeilijker terug. Je moet dus behoorlijk voorzichtig met je blikjes omgaan nadat je het bier op hebt. In de onderstaande afbeelding zie je in één oogopslag waar de blikken aan moeten voldoen om ingeleverd te worden.

Dat statiegeld op blik een groot succes kan worden, laten bijvoorbeeld de Scandinavische landen en Duitsland goed zien. In Noorwegen wordt er bijvoorbeeld al jaren statiegeld geheven op blikjes en sinds 2013 komt er al zoveel emballage terug dat er geen milieuheffing over die blikken betaald moet worden. In Noorwegen wordt er namelijk met twee heffingen gewerkt, een basisheffing en die milieuheffing. Door die milieuheffing moeten bedrijven die niet bij het Noorse Infinitum (het Noorse statiegeldbedrijf) zijn aangesloten een duurder product verkopen, daardoor willen heel veel Noorse bedrijven niet meer zonder een statiegeldsysteem. 

Niet alleen voor de bedrijven is het systeem daar een succes. Van alle statiegeldproducten wordt er namelijk zo’n 95% terug ingeleverd, daardoor is er dus ook véél minder afval op straat te vinden. Bij onze oosterburen wordt er nóg meer ingeleverd, daar wordt zo’n 96% in de statiegeldmachines gestopt. Als je ziet dat in Noorwegen, een land met 5 miljoen inwoners, in 2016 meer dan een miljard stuks emballage is ingeleverd kun je een schatting maken hoeveel dat er zijn in Duitsland, met 83 miljoen inwoners.

Met het ingevoerde statiegeldsysteem op kleine flesjes kunnen we al wel naar een vergelijkbare situatie kijken. Bij het zwerfafval zijn bijvoorbeeld ongeveer 70 procent minder vaak kleine flesjes aangetroffen. Het kabinet hoopte op 90 procent, dus daar is nog wel wat aan te werken. Ook zijn er sindsdien juist 10 procent méér blikken aangetroffen bij het zwerfafval. Laten we hopen dat de complete hoeveelheid zwerfafval flink afneemt na 1 april en als het dan nog niet genoeg verandert zal het inleveren mogelijk veranderen. Zo wordt er bijvoorbeeld al geopperd om ook beschadigde producten aan te nemen, of door statiegeld te rekenen voor alle kleine flesjes, zo zou het ook interessanter worden om het afval van straat op te pakken.